İstinaf, kanunda izlenmesi gereken bir yoldur. İstinaf mahkemesi ise istinaf incelemesini yapar. Yerel mahkeme ilk derece mahkemesi şeklinde kabul edilir. İtiraz, hakim kararına karşı yapılır.
İstinaf, olayın yargılanması ve hukuki denetimi yapan ikinci derece kanun yoludur. Temyiz, hukuki bir başka kanun yoludur, sadece hukuki denetim yapar.
İstinaf Başvurusu Nasıl Yapılır? Süresi Nedir?
İstinaf yoluna başvurmanın süresi, hükmün açıklanmasından sonra 7 gün içerisinde yapılması gerekir.
Davasız yargılama olmaz ilkesi gereği kararı veren mahkemeye bir istinaf dilekçesi veya mahkemeye başvurarak tutanak tutulması ile istinaf başvurusu yapılmalıdır.
Hüküm verilirken sanık bulunuyor, ancak avukatı yoksa istinaf süresi, kararın sanığa duruşmada tefhimi sonrasında başlar.
Kendisine zorunlu avukat atandığından habersiz sanık hakkında istinaf ve temyiz süresi; kararın müdafiye tefhim veya tebliğ edildiği tarihten değil, sanığın hükmü öğrenme veya tebellüğ etmesi ile başlar.
İstinaf yoluna başvuruda bulunacak olan kişiler, katılma talebi reddedilen, katılan, katılma talebi karara bağlanamayanlar, sanıklar ve sanıkların avukatları, sanığın temsilcisi ve eşi başvurabilir.
Kural olarak aşağıdaki asliye ceza mahkemesi, ağır ceza mahkemesi veya diğer özel ceza mahkemelerinin aşağıdaki kararları hariç olmak üzere ceza mahkemelerinin tüm kararları aleyhine istinaf başvurusu yapılabilir:
3000 TL’nin altındaki para cezalarında istinaf yoluna gidilemez,
500 gün adli para cezasını gerektiren beraat hükümleri aleyhine istinaf kanun yoluna başvuru yapılmaz,
Kanunlarda açıkça kesin olduğu yazılı olan kararlar aleyhine istinaf kanun yoluna gidilemez.
İstinaf başvurusu olmadan istinaf incelemesi yapılamaz. Ancak, 15 yıl ve üstü hapis cezalarına ilişkin hüküm kendiliğinden istinafa tabidir. Böyle bir hükme karşı istinaf başvurusu yapılmasa bile, ceza davası dosyası istinaf incelemesi yapılmak üzere kendiliğinden istinaf mahkemesine gönderilir.
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararları, itiraz kanun yoluna tabidir. HAGB kararına itiraz edildikten sonra itirazın reddedilerek olağan kanun yolunun tükenmesinden sonra HAGB kararları aleyhine kanun yararına bozma yoluna gidilebilir. Ancak, HAGB kararları aleyhine istinaf kanun yoluna gidilemez.
İstinaf başvurusu yapılırken dilekçe verilmesi ve dilekçe de gerekçenin gösterilmesi zorunludur. Ancak istinaf yoluna başvuran diğer kişilerin avukatlarda dahil olmak üzere istinaf dilekçelerinde gerekçe göstermek zorunlu değildir.
